Erbaa mızın bir zamanlar Üzümlü,Akça,Değirmenli,Koçak gibi beldeleri vardı. Ama artık sadece Karayaka ve Gökal Kaldı.

KARAYAKA

 Karayaka Tarihi
 Eski adı Ziğdi, yeni adı Karayaka. Ziğdi adı önceleri burada yaşayan Ziğdil Gavurus isimli bir rum zengininin adından dolayı verildiği anlatılmaktadır. Ziğdi eski bir yerleşim yeridir, kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte çevresindeki höyük ve eski mezarlardan burasının Hitit Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanıldığını göstermektedir. Yörenin önemi ve özelliği göz önünde bulundurulacak olursa; Ziğdinin Yeşilırmak havzasında medeniyet kurmuş olan değişik Milletlere yerleşim yeri olarak hizmet verdiği ortaya çıkmaktadır. Burasının adı XVI. Yüzyıl Osmanlı tahrir defterlerinde Sonusa mahiyesine bağlı Zeğdi olarak geçmektedir.
 
 Bu günkü Karayaka nın kurulması ve adı ile ilgili değişik görüşler ileri sürülmektedir. Bunlardan birisi; Ankara savaşından sonra dağılan Yıldırımın ordusundan aslen Sivaslı olduğu söylenen bir paşa ile birlikte, Karayakalılar olarak bilinen kabilenin gelerek, buranın yukarı mahalle diye bilinen yerine yerleşmeleri ve adına da kendi adları olan Karayaka adını vermeleridir.( Yukarıda da belirtildiği gibi buranın adı XVI. Yüzyıl Osmanlı tahrir defterin de Zeğdi olarak geçmektedir.) Mollabekiroğulları ve Mütevelli oğulları kabilelerin Sivas yöresinden gelerek bu günkü Karayaka yı kurdukları ifade edilmektedir. Diğer bir görüş ve açıklama; Buraya Yörük ( Türkmen) olarak at yılkıları ve koyun sürüleri ile 1870 yılında Çarşamba nın Kürtahmetli köyünden gelen ve Karakeçeliler aşiretinden oldukları söylenen, Mollaosmanoğulları (AYDIN) Hacıalililer, Tomaklılar, Sırtıkaralar, Musabeyliler kabileleridir. Yüne Üzümlü kasabasındaki Hacıhatipoğulları ve Hacıyüzbaşılar kabileleri de Karakeçelilerdendir.
 
 Karakeçelilerin ilk yerleri olan Çukurova bölgesinden Orta Ve Doğu Karadeniz bölgesine geldiklerinde beraberinde, Karayaka ırkına ait koyunu da getirdikleri bu tarihten itibaren Ziğdinin adının Karayaka olduğudur. Bu kabileler bu gün dahi hayvancılıkla uğraşmakta ve Giresun yöresindeki Karagöl yaylasına gitmektedirler. Karagöl Yaylasının Mollaosmanoğullarına ait 1875 tarihli tapu kayıtları mevcuttur. Yine o tarihlerde Karayaka Derefte yakasında Heybeyazı (Bölük Gökçe) Tomoğan bozu olarak bilinen yer Rumu 1315 (M.1899) TARİHİNDE HAYVANCILIKLA UĞRAŞTIKLARI İÇİN Tomaklar kabilesine Mir-i kışlak olarak verilmiştir. Ayrıca kasabadaki, tatarlu kabilesi, İçel, Maraş, Adana, Tarsus, Çavdarlular, Kayseri yörelerinden gelmişlerdir. Daha sonra Karayakada veba salgını çıktığı, buradaki bazı kabilelerin vebadan kaçmak için Bafra, Çarşamba, Samsun bölgesine dağıldıkları rivayet edilmektedir.
 
 Karayaka'nın tarihi alanları; Hamam, Tepecik ( Odun deposu yolundaki höyük) Evliya kırığı: Kasabanın batısında bir höyük, ziyaret yerleri arasında Akıncı evliya Mehmet Dede.
 Hamamın yapılışı ile ilgili şöyle bir hikaye anlatılmaktadır. Hamam kasabanın hemen üst kısmında Canik dağı üzerinden inen dere ağzına yapılmıştır. Buraya ilk yerleşen ve Sivaslı olduğu söylenen paşa Sivas’taki kardeşinin kızını, oğluna gelin etmiş günlerden bir gün kızın babası Sivastan bir mektup göndererek buradaki gelin kızının hal ve hatırını sormuş. Kız mektubu açıp ta okuduktan sonra babasına yazdığı cevapta; Sivas ta ki kadar rahat olmadığını, burada yıkanmak için hamam dahi bulamadığı belirterek dertlerini dile getirmiş. Babası tekrar yazdığı mektupta ayaklarındaki nalının (terlik) birisinin bozdurmasını ve bunun parası ile oraya hemen hamam yaptırmasını istemiş, kızda babasının sözlerini dinlemiş ve bu günkü hamamı yaptırmıştır ama tek nalını bozdurarak. O gün bu gündür nalınlardan birisinin burada saklı olduğu söylenir durur. Hamam bu gün kullanılmamakta ve harabe şekildedir.
 
 
 Karakaya kasabası Erbaa nın Kuzeyinde Canik dağı eteginde ovaya hâkim bir alanda ve İlçe merkezine 7 km mesafede kurulmuş şirin bir kasabadır. Doğudan Salkımören Erbaa ile komşudur. 1990 nüfusu 4191 olup rakamı 256 metredir. Arazisi her türlü tada halkın geçim kaynağı tarım, arazisi miktarı 12600 hektarı olan Karakayaka kasabasınmanlarda sera sebzeciliği kavak yetiştiriciliği ve kendine mahsus olmak üzere Karadeki karpuz alanını % 68 i şeker pancarının % 10 u kanada kavağının % 16 sı domatesin % 11 i Karakaya da yetişir Yine arazide Virjinya tütünü denemesi de yapılmaktadır kasabaya 12 km mesafede kuzeyindeki dağlar üzerinde Karakışla olarak bilinen mezrası vardır. Buraya hayvancılık yapmak üzere gelen Hamamcı ve Mollaseyit kabileleri yerleşmişler birkaç hane olarak halen hayvancılıkla uğraşarak geçimlerini sürdürmektedirler.
 
 Kasabada eğitim öğretim faaliyetlerine 1927 yılında açılan bir ilkokul ile başlanmıştır. Şu an 4 ilkokul, 1 Lise ile eğitim öğretim sürdürülmektedir. Okur yazar oranı %98dir. Ayrıca Derefte mahallesinde Yatılı İlköğretim Bölge Okulu bulunmaktadır.
 Kasabada tarım Kredi Kooperatifi, Sağlık Ocağı bulunmaktadır. Karayaka Kebir Cami, Hürmüzlü Camii, Yukarı mahalle Camii, Orta Mahalle Camii, Bahçelievler Camii olmak üzere 5 Camii vardır.

Kısa tarihçe

Bulunan antik dönem kalıntılarından kasabanın Hitit-Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. 1068 yılında Selçukluların Bizans ile savaşı sonrasında Tokat ve bölgesiyle birlikte Türkler tarafından ele geçirilir. Anadolu Selçuklularından sonra bölgeye ilhanların devleti hakim olur ve Eratna beyinin toprakları arasına katılır. 1473 Otlukbeli savaşından sonra bir Osmanlı toprağı haline gelen kasaba 1892 yılında Tokat Erbaa sancağına bağlanır.


 

Coğrafi konum

42 000 km²'lik yüzölçümüne sahip olan Karayaka Kasabasının ilçe Erbaa ya uzaklık mesafesi 7 km, il merkezine yani Tokat a uzaklığı ise 97 km dir. Karayaka ile Erbaa arasında akan Kelkit çayı iki yerleşim merkezini ortadan ayıran sınır olmuştur.
Kasabanın kuzeyinde kasabaya paralel olarak uzanan Karınca dağları vardır. Kasaba doğuda ise Salıkımören köyü ile batıda Kale köyü ile komşudur. Kasaba güneyde ise çatılı köyü ve Erbaa ile komşudur. Deniz seviyesi yüksekliği (Rakımı) ise 256 m olan Karayaka nın matematik konumu 40°- 15' ve 40º- 45' enlem dairesi ile 36º- 15' ve 36º-45' boylamları arasında bulunmaktadır.

 

Ulaşım

Karayaka kasabası ile Erbaa ilçesi arasındaki tek ulaşım pek çok Anadolu kasabasında da olduğu gibi eskiden tek bir tahta köprü ile yapılmaktaydı. Ancak şu anda ilçe ile ulaşım Kelkit çayı üzerine yaptırılan beton köprü ile sağlanmaktadır.

Karayaka Kasabasından Bir görünüm.

Karayaka Kasabasından Bir görünüm.